Xuất khẩu lao động Nhật Bản: Cơ hội nhiều, thách thức lớn!

Theo số liệu thông tin của Cục Quản lý lao động ngoài nước, thị trường Nhật Bản sẽ cần khoảng 20.000 người lao động (NLĐ) Việt trong lĩnh vực xây dựng để chuẩn bị kịp cho các công trình thể thao phục vụ Olympic 2020 trong giai đoạn 2015 – 2020, trong khi dân số Nhật Bản đang ngày càng già hóa với tỷ lệ 23% dân số độ tuổi trên 65 tuổi. Đây là một cơ hội rất lớn, thu hút nhiều NLĐ Việt đến với thị trường xuất khẩu lao động Nhật Bản (XKLĐ), đặc biệt là vào giai đoạn những tháng vào cuối năm.
 

Đến với thị trường lao động Nhật Bản, NLĐ Việt sẽ không chỉ được nâng cao kiến thức mà còn có mức lương thu nhập khá thấp nhất là 14 triệu đồng/tháng; cao nhất như hộ lý, điều dưỡng viên Nhật Bản với mức lương có thể lên đến 45 triệu đồng/tháng. Nếu thị trường XKLĐ Đài Loan (Trung Quốc), Trung Đông, Malaysia... được xem là thị trường XKLĐ để xóa đói giảm nghèo, thì thị trường XKLĐ Nhật Bản là thị trường cao cấp, đặc biệt ưu tiên dành cho nguồn lao động nữ.

Hiện tại, số thực tập sinh Việt Nam sang làm việc tại Nhật Bản đang gia tăng đáng kể. Trong tháng qua, có 17.000 NLĐ Việt sang Nhật Bản làm việc (trung bình mỗi tháng có khoảng 1.700-1.900 NLĐ đi làm việc). Phía Nhật Bản có nhiều đánh giá tốt về chất lượng NLĐ Việt. Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam lo ngại thời điểm cuối năm NLĐ không muốn xa gia đình để đi làm xa, vì vậy sẽ khó có đủ NLĐ theo đơn hàng mà đối tác đặt. Trong khi đó, với những đơn hàng tiềm năng, nếu không đáp ứng kịp sẽ mất cơ hội hợp tác. Doanh nghiệp cũng không thể vì thiếu lao động mà tuyển dụng ồ ạt lao động kém chất lượng. Vì vậy, dù nhiều đơn hàng, dù khó khăn nhưng doanh nghiệp Việt Nam vẫn rất cẩn trọng để có được những NLĐ chất lượng cao.

Cục Quản lý lao động ngoài nước cho biết, đây là thời điểm phía Nhật Bản quan tâm đến NLĐ Việt ở mức cao nhất, tăng 160% so với năm 2013. Thực tế, Nhật Bản đã mở cửa rộng hơn với NLĐ Việt sau khi các thỏa thuận liên Chính phủ được ký kết. Cụ thể là bớt khắt khe hơn với các chỉ tiêu tuyển dụng đầu vào, từ chiều cao, trình độ học vấn, ngoại ngữ, tay nghề, thời gian đăng ký xuất cảnh cũng được rút ngắn... để NLĐ Việt dễ dàng vượt qua các đợt thi tuyển sang làm việc tại nước này. Tuy nhiên, bớt khắt khe không có nghĩa là dễ dãi.

Cơ hội với NLĐ Việt thì nhiều nhưng sẽ là rủi ro lớn nếu chúng ta không đáp ứng đủ và đúng nguồn lao động. Các doanh nghiệp Việt Nam phải khắt khe trong tuyển dụng, đào tạo để có nguồn lao động dồi dào, chất lượng tốt thì mới ký đơn hàng với đối tác. Năm 2015, Việt Nam sẽ gia nhập Cộng đồng kinh tế ASEAN, vì vậy, việc chuyển dịch lao động là tất yếu. NLĐ Việt sẽ phải đương đầu với những thách thức cạnh tranh trong thị trường lao động quốc tế. Việc được ưu tiên tuyển dụng sang thị trường tiềm năng và khó tính như Nhật Bản là tín hiệu lạc quan về một tương lai tốt đẹp cho XKLĐ của Việt Nam nhưng rất cần chiến lược tổng thể, dài hạn để đào tạo NLĐ có chất lượng.